ไวรัสไข้หวัดใหญ่เป็นสาเหตุที่สำคัญของการติดเชื้อระบบทางเดินหายใจแบบเฉียบพลัน พบได้บ่อยในประชากรทุกกลุ่มอายุ อาการแสดงมีตั้งแต่อาการไข้ น้ำมูกไหล จนถึงภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง เพราะฉะนั้นการได้รับวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่แก่ประชาชนกลุ่มเสี่ยง สามารถช่วยให้ประชาชนสร้างภูมิต้านทานต่อโรค ลดการป่วยและเสียชีวิต ลดความสูญเสียทางเศรษฐกิจและสังคมได้ สามารถฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ได้ที่สถานพยาบาลหรือคลินิกใกล้บ้านคุณ
ไข้หวัดใหญ่ เป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ พบบ่อยในฤดูฝน (มิถุนายน - ตุลาคม) และฤดูหนาว (มกราคม - มีนาคม) ของทุกปี อาการของโรคจะมีตั้งแต่อาการเล็กน้อยไปจนถึงอาการที่รุนแรงและเสียชีวิตได้ เป็นโรคที่ติดต่อจากการสัมผัสละอองฝอยจากการไอและการจามของผู้ป่วย เชื้อไวรัสจะอยู่ในเสมหะ น้ำมูก และน้ำลาย โดยผู้ป่วยจะมีอาการหลังจากได้รับเชื้อประมาณ 1-4 วัน
อ้างอิงจาก : แพทย์หญิงกนกพร รังสิตเสถียร อาจารย์แพทย์หญิงวรรษมน จันทรเบญจกุล. โรคไข้หวัดใหญ่และวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่, สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย
อาการของไข้หวัดใหญ่โดยทั่วไปจะคล้ายไข้หวัดจากเชื้ออื่น ๆ ทั่วไป แต่อาจมีโอกาสที่จะมีอาการรุนแรง มีไข้ และเกิดโรคแทรกซ้อนได้มากกว่า ผู้ป่วยจะมีน้ำมูกไหล ไอ เจ็บคอ มีไข้สูง ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย ปวดเมื่อยตามตัว โดยทั่วไปจะมีอาการ 2-3 วัน แต่บางรายอาจมีอาการรุนแรง เช่น ปอดบวม และจำเป็นต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล หลังจากหาย อาจมีอาการอ่อนเพลียมึนงงไปอีกหลายสัปดาห์
ในกลุ่มเด็กโตและวัยรุ่นจะมีอาการของไข้สูงเฉียบพลัน หนาวสั่น
ในเด็กเล็กจะมีไข้สูง ร่วมกับอาการทางระบบอื่น เช่น ถ่ายเหลว คลื่นไส้อาเจียน และชักจากไข้สูง
ภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยของไข้หวัดใหญ่คือ ปอดอักเสบ ตำแหน่งอื่นที่พบภาวะแทรกซ้อนของไข้หวัดใหญ่ได้ คือระบบทางเดินประสาท และระบบกล้ามเนื้อ
คือ ไซนัสอักเสบ หลอดลมอักเสบ หลอดลมพอง หูชั้นในอักเสบ หูชั้นกลางอักเสบ
คือ ปอดอักเสบ สมองอักเสบ เยื่อหุ้มมองอักเสบ เกิดอัมพาต ซัก แขนขา อ่อนแรง และโคม่า, เยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ หลอดเลือดดำอักเสบร่วมกับภาวะลิ่มเลือดอุดตัน
ผู้ป่วยที่เป็นโรคหืดจะมีอาการรุนแรงมากขึ้น อาจมีอาการกำเริบของโรคเดิมที่เป็นอยู่
" ถ้ามีอาการของโรคแทรกซ้อน เช่น หายใจเร็ว แน่นหน้าอก หายใจลำบาก ซึม ชัก กล้ามเนื้ออ่อนแรง ไอเป็นเลือด
หรือผ่านไป 3 วันแล้วยังมีไข้สูงหรืออาการแย่ลง ควรไปพบแพทย์ทันที "
เมื่อมีไข้ควรหยุดเรียนหรือหยุดงาน ควรแยกตัวเองและสิ่งของเครื่องใช้จากผู้อื่น
นอนพักผ่อนให้มาก ๆ ห้ามทำงานหนักและยังไม่ควรออกกำลังกายในระหว่างนี้
ดื่มน้ำสะอาด น้ำเกลือแร่ น้ำหวาน หรือน้ำผลไม้ให้มาก ๆ
เช็ดตัวเมื่อมีไข้สูง ถ้าหากไข้ยังไม่ลดลง ให้รับประทานยาพาราเซตามอล (Paracetamo) เพื่อลดไข้แก้ปวด ผู้ป่วยที่มีอายุต่ำกว่า 19 ปี ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาแอสไพริน (Aspirin)
ถ้ามีอาการไอให้จิบน้ำผึ้งผสมมะนาว หรือให้รับประทาน ยาแก้ไอ สำหรับผู้ที่เจ็บคอ ให้กลั้วคอด้วยน้ำเกลืออุ่น
ล้างมือให้สะอาดเป็นประจำ
รับประทานอาหารอ่อน เช่น ข้าวต้ม โจ๊ก เป็นต้น
เวลาไอหรือจามควรใช้ผ้าปิดปากและจมูกเสมอ
ใช้ทิชชู่ในการสั่งน้ำมูกหรือเช็ดปาก หลังจากใช้เสร็จให้ทิ้งทิชชู่ลงถังขยะ ไม่ควรใช้ผ้าเช็ดหน้า
งดการสูบบุหรี่ หลีกเลี่ยงควันบุหรี่ เพราะจะเป็นสาเหตุทำให้อาการรุนแรงขึ้นได้
สำหรับยาปฏิชีวนะไม่จำเป็นต้องใช้ เพราะเป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัส จะใช้ก็ต่อเมื่อมีภาวะแทรกซ้อนจากเชื้อแบคที่เรีย
ควรรีบไปพบแพทย์เมื่อมีไข้สูงเกิน 39-40 องศาเซลเซียสและไข้ไม่ลดลงหลังจากรับประทานยาลดไข้ ไอมาก มีเสมหะ เสมหะมีสีเหลืองหรือเขียว มีผื่นขึ้น, อาการต่าง ๆ แย่ลง หรือกังวลในอาการ เพื่อรับการรักษาไข้หวัดใหญ่จากแพทย์
ปิด ปิดปาก ปิดจมูก เมื่อไอ จาม
ล้าง ล้างมือบ่อยๆ ด้วยสบู่ หรือใช้แอลกอฮอล์เจลทำความสะอาดมือ
เลี่ยง หลีกเลี่ยงคลุกคลีใกล้ชิดผู้ป่วย ถ้าจำเป็นควรสวมหน้ากากอนามัยทุกครั้ง
หยุด เมื่อป่วย ควรหยุดเรียน หยุดงาน หยุดกิจกรรมในสถานที่แออัด
ดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอ โดยการออกกำลังกาย รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบ 5 หมู่ พักผ่อนให้เพียงพอ ไม่หักโหมทำงานหนักจนเกินไป
ฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ปีละครั้ง โดยเฉพาะผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง เช่น เด็ก, ผู้หญิงตั้งครรภ์
วัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่เป็นวัคซีนชนิดฉีด ผลิตจากเชื้อที่ตายแล้ว โดยผ่านกระบวนการผลิตที่มีความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูง ในการป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ แต่ผู้ฉีดวัคซีนแล้วยังอาจเป็นไข้หวัดใหญ่ได้แต่อาการจะน้อยลง วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ไม่ป้องกันไข้หวัดทั่วไปที่เกิดจากเชื้ออื่น ๆ ได้
องค์การอนามัยโลก(WHO) แนะนำให้ฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ 4 สายพันธุ์ ประจำปี 2023-2024 (The 2023-2024 Northern hemisphere influenza season) ประกอบด้วย
ไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A ตระกูล Victoria (H1N1)
ไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A ตระกูล Darwin (H3N2) (เปลี่ยนจากปี 2021)
ไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ B ตระกูล Austria (B/Victoria lineage) (เปลี่ยนจากปี 2021)
ไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ B ตระกูล Phuket (B/Yamagata lineage)
ช่วยลดการเจ็บป่วยจากโรคไข้หวัดใหญ่
ช่วยปกป้องคนรอบตัวที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อและเกิดการเจ็บป่วยที่รุนแรง
ช่วยป้องกันผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้สูงอายุผู้ที่มีโรคเรื้อรังและเด็กเล็ก
ช่วยลดความรุนแรงของโรคไข้หวัดใหญ่
ช่วยลดการขาดงานหรือขาดเรียน
ช่วยลดอัตราการระบาดของเชื้อไข้หวัดใหญ่
ช่วยลดการเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาล และลดการเสียชีวิตจากโรค
บุคลากรทางการแพทย์ และเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับผู้ป่วย
หญิงตั้งครรภ์ อายุครรภ์ 4 เดือนขึ้นไป
เด็กอายุ 6 เดือน ถึง 2 ปี วัคซีนที่เด็กวัยเราจำเป็นต้องฉีด
ผู้ที่มีโรคเรื้อรัง คือ ปอดอุดกั้นเรื้อรัง หอบหืด หัวใจ หลอดเลือดสมอง ไตวาย มะเร็งที่กำลังให้เคมีบำบัด เบาหวาน
ผู้สูงอายุที่มีอายุ 65 ปี ขึ้นไป
ผู้พิการทางสมองช่วยเหลือตัวเองไม่ได้
โรคธาลัสซีเมีย ภูมิคุ้มกันบกพร่อง (รวมถึงผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่มีอาการ)
ผู้ที่มีน้ำหนักตั้งแต่ 100 กิโลกรัมหรือ BMI ตั้งแต่ 35ke/m2
อาการเจ็บ แดง หรือบวมบริเวณที่ฉีด
ปวดศีรษะ
ไข้
คลื่นไส้
อาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
อาการเหล่านี้ไม่เป็นอันตราย สามารถบรรเทาอาการปวด บวม บริเวณที่ฉีดโดยประคบด้วยผ้าเย็น หากมีไข้ให้รับประทานยาลดไข้ในขนาดที่เหมาะสม
การแพ้ถึงขั้นเป็นอันตรายต่อชีวิตมีน้อยมาก ถ้าหากเกิดขึ้นจะปรากฎ ภายใน 2 -3 นาที ถึง 2-3 ชั่วโมงหลังฉีด หากมีอาการดังนี้ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
หายใจไม่สะดวก
เสียงแหบ หรือหายใจมีเสียงดัง
ลมพิษ ซีดขาว
อ่อนเพลีย หัวใจเต้นเร็ว
วิงเวียนศีรษะ หน้ามืด เป็นลม หมดสติ
ทารกอายุน้อยกว่า 6 เดือน
คนที่มีประวัติแพ้ไก่หรือไข่ไก่อย่างรุนแรง เพราะวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ผลิตจากไข่ไก่
ผู้ที่เคยฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่แล้วมีอาการแพ้อย่างรุนแรง
ผู้ที่มีไข้ หรือเจ็บป่วยเฉียบพลัน
ผู้ป่วยที่มีโรคประจำกำเริบ ควบคุมไม่ได้ ควรเลื่อนการรับวัคซีนไปก่อน
เอกสารอ้างอิง : เอกสารแนะนำความรู้เกี่ยวกับวัคซีนสำหรับประชาชน ไข้หวัดใหญ่ ป้องกันได้ด้วย "วัคซีน". สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ
การได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ เปรียบเสมือนเกราะป้องกันเชื้อโรค ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรค และลดความรุนแรงของโรคได้ ช่วยป้องกันอาการเรื้อรัง ส่งผลดีต่อสุขภาพ สำหรับผู้ที่ต้องการคำปรึกษาเรื่องการฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ หรือต้องการรักษาไข้หวัดใหญ่สามารถเข้ามาพบคุณหมอของเราที่อินทัชเมดิแคร์คลินิกเวชกรรมทุกสาขา โดยค้นหาจาก คลินิกใกล้ฉัน ใน Google หรือโทรสอบถามได้ตามที่อยู่ในหน้าเว็บไซต์ค่ะ
