HIGHLIGHTS
คันน้องสาว หรือเรียกอีกอย่างว่าคันจิมิ เป็นอาการหนึ่งที่ผู้หญิงหลายๆ คนเจอหรือเคยประสบปัญหาจนเกิดความกังวลและรำคาญมากที่สุด ซึ่งอาการก็จะเล็กน้อยไปจนถึงคันจิมิมากแบบรุนแรง บางคนเป็นๆ หายๆ บางคนอาจมีตกขาว หรือมีกลิ่นร่วมด้วย
อาการคันน้องสาวมีสาเหตุหลักคือ การติดเชื้อรา ติดเชื้อแบคทีเรีย ติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ รวมทั้งพฤติกรรรมในชีวิตประจำวันด้วย เช่น การโกนขนแล้วคัน หรือการใช้น้ำยาสวนล้างช่องคลอด ทำให้เกิดการเสียสมดุลจุดซ่อนเร้น นำไปสู่อาการคันรุนแรงมากขึ้นจนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน
วิธีรักษาอาการคันน้องสาวที่หลายๆคนมักสงสัย สามารถ ทำได้โดยการปรับพฤติกรรม ดูแลสุขอนามัย เรื่องการใช้ผลิตภัณฑ์ที่ส่งผลเสียต่ออวัยเพศ การกินอาหาร รวมไปถึงวิธีที่ดีที่สุดที่แนะนำคือการไปพบแพทย์เพื่อตรวจอย่างละเอียด
คันปากช่องคลอด และบริเวณภายใน อาจเป็นเพราะเชื้อราหรือ พยาธิ มักจะพบได้บ่อย ส่งผลให้เกิดอาการคัน แสบร้อน ไปจนถึงอาจมีตกขาวเป็นก้อนไหลออกมา
คันบริเวณขน อาจเป็นเพราะหิด โลน
คันน้องสาว เพราะใช้น้ำยาทำความสะอาดภายในแบบที่มีน้ำหอมเป็นส่วนผสมหรือใช้น้ำยาสมุนไพรสวนล้าง ช่องคลอดหรือล้างภายนอก วิธีแก้เบื้องตันคือเราต้องหยุดใช้และหันมาใช้น้ำเปล่าล้างทำความสะอาดก็พอไม่ต้องสวนล้างเข้าไปในช่องคลอด
อาจเกิดจากการใช้ยาปฏิชีวนะเป็นเวลานาน เพราะยาดังกล่าวจะทำลายแบคทีเรียชนิดที่ดีที่ช่วยควบคุมจำนวนของเชื้อราในช่องคลอด
การกำจัดขนด้วยวิธีการโกนบริเวณจุดซ้อนเร้นอาจทำให้รู้สึกคันน้องสาวเมื่อขนเริ่มงอกใหม่อีกครั้ง บางรายมีอาการคันอย่างรุนแรงหลังโกนขนออก ควรปรับวิธีเป็นการ ตัด เล็ม หรือ แวกซ์ขนแทน
การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกันเสี่ยงเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้ เช่น การติดเชื้อทริโคโมแนส (Trichomoniasis) หนองในแท้ หนองในเทียม หูด หรือเริมที่อวัยวะเพศ เป็นต้น ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการช่องคลอดหรือคันจิมิ และมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ตกขาวมีสีเหลืองหรือสีเขียว รู้สึกปวดแสบขณะปัสสาวะ เป็นต้น
วิธีรักษาอาการคันน้องสาว (คันจิมิมาก) คือ การพบแพทย์เพื่อรับยาและปฏิบัติตามคำแนะนำวิธีการใช้ยา พร้อมกับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตและดูแลสุขอนามัยดังนี้
ทำความสะอาดจุดซ่อนเร้นด้วยผลิตภัณฑ์ไม่มีสารอันตราย หรือล้างด้วยน้ำสะอาดและสบู่ ทั้งนี้ไม่ควรใช้น้ำยาทำความสะอาดเกินวันละครั้ง เนื่องจากอาจทำให้ช่องคลอดแห้งได้ ส่งผลเสียอย่างอื่นตามมาทีหลัง
ควรใส่ถุงยางทุกครั้ง และแนะนำให้ปัสสาวะทุกครั้งทั้งก่อนและหลังมีเพศสัมพันธ์ และล้างอวัยวะเพศภายนอกทุกครั้งหลังมีเพศสัมพันธ์
ควรใช้เพียงน้ำเปล่าหรือสบู่และใช้แค่เพียงภายนอกเท่านั้น เพราะสารเคมีในน้ำยาที่ใช้อาจไปทำลายแบคทีเรียดีในช่องคลอดอย่าง Lactobacilli ทำให้ช่องคลอดขาดสมดุล จนเกิดอาการคัน ตกขาว หรือมีกลิ่นเหม็นเกิดขึ้นได้
แม้จะเป็นสิ่งที่ทำค่อนข้างยาก แต่ท่องเอาไว้ว่ายิ่งเกายิ่งลุกลาม โดยอาจก่อให้เกิดการอักเสบหรือแผลเป็นตามมาในภายหลังได้ ทางที่ดีควรไปพบแพทย์แต่เนิ่นๆ เมื่อเริ่มมีอาการ
ควรใส่ชุดชั้นในที่ระบายอากาศได้ดี ทำจากผ้าฝ้าย เพื่อลดความอับชื้นและการเสียดสี และควรซักด้วยผลิตภัณฑ์ที่มีความอ่อนโยน หากเป็นไปได้ควรแยกซักต่างหากจะเป็นการป้องกันที่ดีทางหนึ่ง
6. ไม่ควรใช้กระดาษชำระ สบู่ ครีมอาบน้ำ ผ้าอนามัยที่มีส่วนผสมของน้ำหอม
เพราะอาจก่อให้เกิดการระคายเคืองขึ้นได้ สำหรับคุณผู้หญิงที่ชอบใช้กระดาษทิชชูเช็ดอวัยวะเพศหลังเข้าห้องน้ำ ให้ระวังว่ากระดาษทิชชูอาจเปื่อยหลุดเช้าไปในช่องคลอดได้ หรือทิชชูที่คุณภาพไม่ดี สกปรกหรือเก่ามาก มักจะเป็นแหล่งสะสมเชื้อโรคได้ จนทำให้มีอาการคันน้องสาวหรือตกขาวผิดปกติ รุนแรงไปจนถึงขั้นติดเชื้อเข้ากระแสเลือดได้
การใช้ผ้าอนามัยสอดเข้าไปในช่องคลอด ต้องระวังที่จะไม่ใส่นานเกินไป เพราะจะเป็นแหล่งเพาะเชื้อโรคได้
เมื่อมีอาการคันน้องสาว และมีตกขาวร่วมด้วย หรือเกิดเลือดออกในช่องคลอด เพราะอาจเป็นสัญญาณของโรคร้าย เช่น มะเร็งปากมดลูก การรู้สาเหตุและตรวจพบแล้วจะช่วยให้การรักษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
สำหรับอาการคันภายในจุดซ่อนเร้นของผู้หญิงหรืออาการคันจิมินั้นมักจะมีอยู่ด้วยกัน 2 แบบ คือ
คันน้องสาวแบบแรกก็คือการคันแบบที่ไม่มีการติดเชื้อ เกิดการระคายเคืองบริเวณผิวหนังของอวัยวะเพศ ซึ่งเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุด้วยกัน อาทิ เกิดการเสียดสีระหว่างกางเกงในกับจุดซ่อนเร้น สารเคมีที่ใช้ในการซักผ้า เช่นในผงซักฟอกหรือน้ำยาปรับผ้านุ่ม กางเกงชั้นในคับเกินไปทำให้เกิดการอับชื้น หรือเกิดการผิดปกติภายในช่องคลอด
คันจิมิในลักษณะนี้จะเห็นได้ค่อนข้างชัดเจนเพราะมักมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วยและแตกต่างกันตามเชื้อที่เป็นสาเหตุ เช่น หากเกิดจากเชื้อแบคทีเรียจะพบว่าตกขาวมีกลิ่นเหม็น แสบคัน ปวดร้อน ถ้าเป็นเชื้อราตกขาวจะมีลักษณะคล้ายโยเกิร์ต และมีอาการคัน เป็นต้น ซึ่งหากมีอาการแบบนี้ควรเข้ารับการตรวจนรีเวช เพื่อทำการรักษาก่อนจะลุกลามไปมากกว่าเดิม
คุณผู้หญิงที่มาพบแพทย์เมื่อมีอาการคันน้องสาว แพทย์จะวินิจฉัยลักษณะอาการคันและตัวเชื้อโรคเป็นหลัก ส่วนใหญ่จะต้องมีการตรวจภายใน และซักประวัติอย่างละเอียดเพิ่มเติม แล้วจึงจ่ายยาเพื่อรักษา การให้ยารักษามีดังนี้
ยาแก้อาการคันภายในช่องคลอดที่เกิดจากการตกขาวซึ่งมาจากเชื้อแบคทีเรีย ได้แก่ เมโทรนิดาโซล (Metronidazole) , ด็อกซีไซคลิน (Doxycycline) , อะซิโธรมัยซิน (Azithromycin)
ยาแก้อาการคันจากการตกขาวซึ่งมาจากเชื้อรา ได้แก่ ยาสอด โคลไตรมาโซล (Clotrimazole vaginal suppo)
ยาแก้อาการคันภายนอกช่องคลอดอาจมาจากการเป็นผื่นผิวหนังหรือการติดเชื้อบางชนิด มักจะให้ TA Cream , BV Cream , Clobetasol cream
แพทย์แนะนำไม่ควรซื้อยากินเอง เพราะส่วนใหญ่อาการจะไม่หายขาดและกลับมาเป็นซ้ำได้อีก ทั้งนี้การรักษาและจ่ายยาขึ้นกับอาการที่เป็นและดุลยพินิจของแพทย์
“ หากท่านมีภาวะใดภาวะหนึ่งข้างต้น ไม่ควรนิ่งนอนใจ ควรมารับการตรวจวินิจฉัยและดูแลจากแพทย์
การรู้สาเหตุและตรวจพบเร็วจะช่วยให้การรักษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ”
โยเกิร์ต ช่วยลดการเกิดเชื้อรา และปรับสมดุลในช่องคลอด
ผักสดและผลไม้ เพราะมีวิตามินซีสูง ดีต่อสุขภาพ ป้องกันไม่ให้ช่องคลอดแห้ง ซึ่งเป็นสาเหตุของอาการคันจิมิ
กระเทียม มีฤทธิ์ต้านจุลินทรีย์และต้านเชื้อรา ช่วยในการรักษาอาการน้องสาวติดเชื้อราได้
น้ำแครนเบอร์รี ช่วยฆ่าเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ และยังช่วยลดเชื้อแบคทีเรียในช่องคลอดได้ด้วย
เมล็ดธัญพืชและถั่วต่างๆ เพราะมีวิตามินอีสูง นอกจากช่วยไม่ให้ช่องคลอดแห้งแล้ว แร่ธาตุต่างๆจากธัญพืชก็ยังช่วยให้ประจำเดือนมาตามปกติอีกด้วย
อวัยวะเพศของผู้หญิงเราเป็นอวัยวะที่สำคัญของร่างกาย ซึ่งมีโรคหรือความผิดปกติได้เช่นเดียวกับอวัยวะอื่น การดูแลอวัยวะเพศหรือน้องสาวของเรา จึงเป็นเรื่องที่สำคัญและจำเป็นเช่นเดียวกับการดูแลอวัยวะอื่นๆ
แต่การพูดถึงอวัยวะเพศไม่ว่าจะในแง่มุมใดก็มักเป็นเรื่องที่น่าอายของคุณผู้หญิง จึงทำให้ผู้หญิงมากมายต้องแบกทุกข์ทั้งทางกายและทางความรู้สึกเป็นระยะเวลานานโดยไม่จำเป็น หวังว่าบทความนี้จะช่วยเพิ่มความกล้า ละความอายในการมาพบแพทย์เพื่อสุขภาพที่ดีของคุณผู้หญิงทุกคนนะคะ
บริการที่แนะนำสำหรับคุณผู้หญิง
ตรวจนรีเวชสำหรับสุภาพสตรี
ตกขาว - แสบ คัน - มีกลิ่น
ตรวจภายในและตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก
โปรแกรมตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมสัมพันธ์
หากสาวๆ คนไหน เกิดอาการคันน้องสาว อยากรักษาให้ถูกต้องถูกวิธี ได้คำแนะนำที่ถูกต้องจากแพทย์ เราขอแนะนำอินทัชเมดิแคร์คลินิก คลินิกสูตินรีเวช
ที่มีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ (หมอหญิงประจำคลินิก) ไม่ต้องกังวลเรื่องความเขินอาย สะดวกและสบายใจเมื่อเข้ารับบริการ คุณหมอและเจ้าหน้าที่ใจดี ราคาสบายกระเป๋า บริการด้วยน้ำใจ ห่วงใยดุจญาติมิตรค่ะ
อ้างอิงข้อมูล
พญ.ชัญวลี ศรีสุโข. 2550. พูดจากาษาหญิง เรื่องจริงที่ผู้หญิงควรรู้ ผู้ชายต้องอ่าน สำนักพิมพ์บุคส์ ทู ยู
รู้จักตัวเองหรือยัง? . แผนงานสร้างเสริมสุขภาวะทางเพศ, มูลนิธิสร้างความเข้าใจเรื่องสุขภาพผู้หญิง (สคส.), สานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
ภายใน' ดูแลอย่างไรดี ตอนที่ 2. รศ.นพ.วิทยา ถิฐาพันธ์ ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา (Faculty of Medicine Siriraj Hospital) คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
เชื้อราในช่องคลอด.อาจารย์แพทย์หญิงเจนจิต ฉายะจินดา หน่วยโรคติดเชื้อทางนรีเวซและโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์สตรีภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา (Faculty of Medicine Siriraj Hospital) คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
เรียบเรียงโดย แพทย์หญิงอรอุมา เพียรผล, แพทย์หญิงณัฐวดี ศรีบริสุทธิ์, นายแพทย์จิตรทิวัส อำนวยผล
แก้ไขล่าสุด : 29/03/2022
