ริดสีดวงทวารหนัก สาเหตุ อาการและวิธีป้องกัน

ริดสีดวงทวารคืออะไร

ริดสีดวงทวาร คือ ภาวะที่หลอดเลือดดำบริเวณทวารหนักเกิดการปูดพอง (ขอด) เป็นหัว ซึ่งอาจมีได้หลายหัวและเป็นพร้อมกันได้หลายแห่ง พบได้บ่อยในทุกเพศทุกวัย ผู้ป่วยหลายคนมักเก็บเป็นเรื่องส่วนตัวเนื่องจากอายที่จะมาพบแพทย์ จนปล่อยไว้จนอาการรุนแรงขึ้นถึงมาพบแพทย์

สาเหตุของโรคริดสีดวงทวาร

1. ท้องผูกเรื้อรัง ท้องเสีย ถ่ายอุจจาระบ่อยๆ  
2. มีนิสัยเบ่งถ่ายอุจจาระเพื่อพยายามขับอุจจาระออก 
3. มีนิสัยใช้เวลานั่งถ่ายอุจจาระนาน
4. ตั้งครรภ์ ทำให้ถ่ายอุจจาระไม่สะดวก
5. ภาวะโรคตับแข็ง ทำให้เลือดดำไหลเข้าตับไม่ได้จึงเกิดเส้นเลือดดำบริเวณทวารหนักโป่งพอง
6. อายุมาก
7. ไอเรื้อรัง
8. น้ำหนักมาก

• รับประทานอาหารที่มีกากใย เช่น รำข้าว ช้าวซ้อมมือ งาดำ ผัก และผลไม้ทุกชนิด
• ดื่มน้ำมาก ๆ อย่างน้อยวันละ 6-8 แก้ว การดื่มน้ำแก้วใหญ่ทันที หลังตื่นนอนตอนเช้า จะช่วยกระตุ้นการขับถ่ายได้
• หลีกเลี่ยงอาหารที่อาจระคายเคืองต่อระบบทางเดินอาหาร เช่น อาหารรสจัด อาหารที่ไม่สุกสะอาด
• หลีกเลี่ยงการดื่มชา กาแฟ และเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
• หลีกเลี่ยงการกลั้นหรือเบ่งถ่ายอุจจาระ และควรฝึกหัดการขับถ่ายให้เป็นเวลา 

• ทำความสะอาดทวารหนักภายหลังการขับถ่ายด้วยน้ำ เพื่อความสะอาดและลดการระคายเคือง
• หลีกเลี่ยงการใช้ยาระบายอย่างรุนแรงหรือการสวน 
• ถ่ายอุจจาระเป็นประจำจนเป็นนิสัย
• หลีกเลี่ยงการยกของหนัก
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ จะทำให้การทำงานของลำไส้ดีขึ้น
• พักผ่อนนอนหลับให้เพียงพอ
• หลีกเลี่ยงความเครียด ทำจิตใจให้สบายอยู่เสมอ

ก้อนริดสีดวง กี่วันยุบ

ก้อนริดสีดวงมักจะใช้เวลาในการยุบแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับความรุนแรงและการดูแลรักษา หากเป็นริดสีดวงภายนอก ที่เกิดการอักเสบหรือมีก้อนเลือดคลั่ง (thrombosed hemorrhoids) อาการมักจะดีขึ้นภายใน 1-2 สัปดาห์ แต่หากไม่ได้รับการดูแลหรือมีปัจจัยกระตุ้น เช่น ท้องผูกหรือการเบ่งบ่อย อาจทำให้อาการยืดเยื้อได้

ในกรณีของ ริดสีดวงภายใน อาจมองไม่เห็นก้อนชัดเจน แต่ถ้ามีการย้อยหรือหลุดออกมา (prolapsed) แล้วกลับเข้าไปเองไม่ได้ การรักษาเพิ่มเติม เช่น การใช้ยาหรือการผ่าตัด อาจจำเป็น

ติ่งเนื้อที่ทวาร ยุบเองได้ไหม

ติ่งเนื้อที่ทวาร หรือที่เรียกว่า skin tags มักเกิดจากริดสีดวงที่หายแล้วหรือการระคายเคืองบริเวณทวารหนัก ติ่งเนื้อเหล่านี้ส่วนใหญ่ไม่สามารถยุบเองได้ เนื่องจากเป็นเนื้อเยื่อส่วนเกินที่เกิดขึ้นถาวร 

ถ้าติ่งเนื้อไม่ก่อให้เกิดความเจ็บปวดหรืออาการใด ๆ ก็ไม่จำเป็นต้องรักษา แต่หากรบกวนการใช้ชีวิต เช่น รู้สึกระคายเคืองหรือมีปัญหาด้านความมั่นใจ การผ่าตัดเล็กเพื่อเอาออกอาจเป็นทางเลือก

ริดสีดวงถ้าปล่อยไว้นานอันตรายไหม

โรคริดสีดวงที่ปล่อยไว้นานโดยไม่รักษาอาจก่อให้เกิดปัญหาหลายประการ

• เลือดออกเรื้อรัง อาจนำไปสู่ภาวะโลหิตจาง ทำให้เกิดอาการอ่อนเพลียและเหนื่อยง่าย
• การอักเสบหรือติดเชื้อ อาจทำให้เกิดฝีหรือการบวมเจ็บบริเวณทวารหนัก
• ริดสีดวงยื่นออกมาตลอดเวลา ในระยะที่ 4 ริดสีดวงจะมีขนาดใหญ่และยื่นออกมาแบบถาวร ไม่สามารถดันกลับเข้าไปได้เอง อาจต้องการการผ่าตัดรักษา