หลังถอดเข็มยาคุมกำเนิดแล้ว มีข้อควรปฏิบัติและวิธีดูแลตัวเองหลายอย่างที่สาวๆ ควรรู้ เช่น การสังเกตบาดแผล การล้างแผลหลังถอดยาคุม การรับประทานยาเพื่อบรรเทาอาการปวด การคุมกำเนิดในรูปแบบอื่นหลังจากถอดเข็มยาคุมแล้ว รวมทั้งการเตรียมพร้อมเพื่อมีบุตรด้วย ในบทความนี้จะบอกรายละเอียดให้สาวๆได้นำความรู้ไปใช้สังเกตตัวเองและดูแลตัวเองต่อไปได้ค่ะ
หลังถอดเข็มยาคุมควรปฏิบัติดังนี้
โดยปกติแผลหลังถอดเข็มยาคุมอาจมีเลือดซึมได้เล็กน้อย อาจถอดผ้าพันแผลออกและเปลี่ยนวัสดุที่ใช้ปิดแผลเองได้ แต่ต้องระวังไม่ให้แผลปนเปื้อนหรือโดนน้ำจนกว่าจะถึงวันนัดดูแผล
แต่ถ้าหากเลือดซึมออกมาค่อนข้างเยอะ ควรไปพบแพทย์ประเมินดูบาดแผลอีกครั้ง
หากรู้สึกปวดแผลบริเวณที่ถอดเข็มยาคุม สามารถทานยาลดปวดที่แพทย์จ่ายให้เพื่อช่วยบรรเทาอาการและหากสังเกตเห็นความผิดปกติที่แผล เช่น เลือดไหลไม่หยุด มีอาการอักเสบ ปวด บวมแดงหรือมีหนองไหลออกจากแผลควรเข้าพบแพทย์ในทันที
หากแผลซึมมาก สามารถเปิดล้างทุกวันจนกว่าแผลจะแห้งประมาณ 5 - 7 วัน ระหว่างนี้หลีกเลี่ยงไม่ให้แผลโดนน้ำ
หากแผลมีหนอง บวมแดงมาก มีลักษณะติดเชื้อ หรือไข้ควรติดต่อกลับมาทางคลินิก เพื่อพิจารณาให้ยาฆ่าเชื้ออีกครั้ง
อาการบวมรอยฟกช้ำในช่วง 48 ชม. แรกสามารถประคบเย็น และกินยาแก้ปวดเพื่อบรรเทาอาการเบื้องต้น
แต่หากอาการ มีแนวโน้มไม่ทุเลา แนะนำติดต่อเพื่อประเมินอาการที่คลินิกอีกครั้ง
หลังถอดเข็มยาคุมอาจรู้สึกชาบริเวณแผลผ่าตัดได้เล็กน้อยโดยที่ไม่เป็นอันตรายแต่อย่างใด เนื่องจากยาชาที่ฉีดมีช่วงเวลาการออกฤทธิ์ประมาณ 2-3 ชั่วโมงหลังการฉีด และอาการชาเหล่านี้จะค่อยๆ หายได้เอง
ให้คลายผ้าพันแผลออกแล้วพันใหม่ให้หลวมกว่าเดิมเล็กน้อย ร่วมกับสังเกตุอาการอื่นๆเช่น แขนเปลี่ยนสีเป็นสีม่วงคล้ำ เลือดออกมากผิดปกติบริเวณบาดแผล มีน้ำหนองไหลซึมบริเวณแผล หากมีอาการเหล่านี้ควรไปพบแพทย์เพื่อประเมินดูบาดแผล
ถอดยาคุมแล้ว ต้องล้างแผลทุกวันในกรณีที่แผลซึมมาก หรือมีอาการติดเชื้อบริเวณแผล
โดยปกติหลังถอดเข็มยาคุมกำเนิดแพทย์จะจ่ายยาฆ่าเชื้อให้รับประทาน 3 - 5 วัน ควรทานติดต่อกันทุกวันจนครบตามที่แพทย์สั่ง และยาแก้ปวด ให้ทานเมื่อมีอาการปวด
หลังถอดเข็มยาคุมแล้ว สามารถคุมกำเนิดวิธีไหนต่อก็ได้ โดยแนะนำดังนี้
ยาคุมกำเนิดชนิดเม็ด : เริ่มรับประทานยา 7 วัน ก่อนถอดยาฝังคุมกำเนิด
ยาคุมกำเนิดชนิดแผ่นแปะ : เริ่มใช้แผ่นแปะ 7 วัน ก่อนถอดยาฝังคุมกำเนิด
ยาคุมกำเนิดชนิดแผ่นฉีด : เริ่มฉีดยาเข็มแรก 7 วัน ก่อนถอดยาฝังคุมกำเนิด
หรือหากอยากฝังยาคุมกำเนิดต่อก็สามารถฝังต่อในวันที่นัดถอดยาคุมกำเนิดออกได้เลย
ถอดยาคุมแล้วแพทย์แนะนำให้ตรวจภายในตามปกติ ซึ่งโดยปกติแล้วในผู้หญิงอายุ 21 - 65 ปี ควรเข้ารับการตรวจภายในทุกปี ปีละ 1 ครั้ง หรือ อาจบ่อยกว่านั้นตามที่แพทย์พิจารณา
ในช่วง 5 - 7 วัน ที่รอให้แผลหาย ควรหลีกเลี่ยงไม่ให้แผลสัมผัสโดนน้ำและความชื้นเพื่อป้องกันไม่ให้แผลอักเสบ
การปฏิบัติตัวหลังถอดเข็มยาคุมนั้น เป็นเรื่องที่สามารถทำได้ง่าย เช่นเดียวกับการดูแลแผลทั่วไป เนื่องจากเป็นการเปิดปากแผลขนาดเล็กไม่ได้มีความยุ่งยากหรือซับซ้อนอะไรมาก มีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนน้อย แต่เพื่อความไม่ประมาท ในช่วงแรกหลังถอดยาคุม ควรหมั่นสังเกตว่าแผลและอาการอื่นๆ มีความผิดปกติหรือไม่ เพราะหากเกิดปัญหาขึ้นจะได้แก้ไขอย่างทันท่วงที
บทความที่น่าสนใจ
